Welke gevolgen heeft het einde van de terugdraaiende teller voor jou?

Fluvius installeerde in 2025 al meer dan 246 000 digitale elektriciteitsmeters bij prosumenten en daar komen er dit jaar nog 157 000 woningen, appartementen en kleine bedrijven met zonnepanelen bij.

Midden augustus was bijna 76 % van de Vlaamse woningen al voorzien van een digitale meter, nadat Fluvius midden 2019 startte met de uitrol. 81 % van de zonnepaneeleigenaars heeft ondertussen een digitale meter.

Alles over de digitale "slimme" meters

Waarom geen terugdraaiende teller meer?

In tegenstelling tot een digitale meter registreert een klassieke analoge meter afname en injectie niet afzonderlijk. Zo'n meter kon enkel vooruit (bij afname) of achteruit (bij injectie) draaien. In de ideale omstandigheden had je met een terugdraaiende teller na een jaar geen of amper nettoverbruik en betaalde je enkel vaste kosten zoals het prosumententarief.

De toenmalige Vlaamse regering had in 2019 beslist dat al wie vóór eind 2020 zonnepanelen zou hebben geplaatst, nog tot maximaal 15 jaar de terugdraaiende teller zou kunnen genieten. Zelfs nadat een digitale teller zou zijn geïnstalleerd die wél afname en injectie apart kan meten. Maar het Grondwettelijk Hof trok een streep door deze regeling in januari 2021.

Kun je de digitale meter weigeren?

De plaatsing van zo'n meter kon je in principe niet weigeren, al waren er twee uitzonderingen:

• Zonnepaneeleigenaars met een analoge meter konden de installatie uitstellen tot eind 2024 als hun zonnepanelen vóór 2021 waren geïnstalleerd én ze nog geen 15 jaar van de terugdraaiende teller gebruik hadden gemaakt. Dit was de Vlaamse regering met Fluvius overeengekomen na het arrest van het Grondwettelijk Hof.
• Consumenten met een uitsluitend nachtmeter (bijvoorbeeld voor verwarmingssystemen met accumulatoren) kunnen de plaatsing wel nog uitstellen tot 1 januari 2028. Zij genieten nog een korting op de distributienettarieven, die in 2028 volledig zal verdwijnen.

Heb je zowel zonnepanelen als een uitsluitend nachtmeter? Dan kun je de installatie van de digitale meter niet uitstellen tot 2028 als je al 15 jaar een terugdraaiende meter hebt, nieuwe zonnepanelen installeert, of om technische redenen een digitale meter nodig is.

Is je nachtmeter nog actief, dan zal men twee digitale meters plaatsen: één voor je normaal verbruik en één voor je uitsluitend nachtverbruik. Op die manier blijf je van de korting genieten op het distributienettarief voor exclusief nacht tot 2028.

Sinds 2025 geen uitstel meer mogelijk

Sinds begin dit jaar kunnen zonnepaneeleigenaars met een terugdraaiende teller de installatie van de digitale meter niet meer uitstellen. Iedere prosument zal dus een digitale meter krijgen.

Fluvius zal enkele weken voor de geplande vervangdatum een uitnodiging sturen naar de betrokken consumenten. Er zullen zo'n 30 000 meters per maand geplaatst worden.

Wat gebeurt er met het opgebouwde stroomoverschot?

Heb je nog een productieoverschot doordat je injectie niet voldoende werd gecompenseerd door je afname, dan zal dit teveel meegenomen worden naar de eerstvolgende afrekeningsfactuur.

Let op, wacht zeker tot de eerstvolgende jaarafrekening om te veranderen van leverancier, een maandafrekening aan te vragen, te switchen tussen een enkel- en een tweevoudig uurtarief of meetregime 3 aan te vragen (nodig voor energiedelen of dynamisch tarief). In deze gevallen krijg je immers wel een tussentijdse afrekening en riskeer je je opgebouwde zonnestroom kwijt te spelen.

Wat verandert er op je elektriciteitsfactuur als je terugdraaiende teller wegvalt?

Een digitale meter registreert afname en injectie apart. Je netbeheerder weet dus perfect hoeveel stroom je van het net afhaalt op het moment dat je zonnepanelen niets of te weinig produceren. Voortaan zal deze stroom niet meer worden gecompenseerd door je injectie en zul je dus betalen voor je werkelijke verbruik, zoals ook het geval is bij een consument zonder zonnepanelen.

Het goede nieuws is dat je geen prosumententarief meer hoeft te betalen. Je betaalt voortaan immers nettarieven op basis van je werkelijke stroomafname van het net.

Wil je berekenen wat dit betekent voor jouw elektriciteitsfactuur? Dan kun je beroep doen op onze prijsvergelijker voor energie. Voer een simulatie uit op basis van je huidige situatie met een analoge meter en vergelijk dit met de resultaten voor een digitale meter.

In het laatste geval moet je wel je afname en je injectie apart invoeren. Je injectie kan ingeschat worden door 70 % te berekenen van je jaarlijkse productiehoeveelheid aangezien je gemiddeld 30 % zelf ogenblikkelijk verbruikt. Voor je afname schat je je jaarlijkse elektriciteitsbehoefte en verminder je dit met de hoeveelheid zelfverbruik.

Voorbeeld

• Je totaal jaarverbruik bedraagt 4 000 kWh.
• Je zonnepanelen produceren jaarlijks 3 500 kWh.
• Je netto jaarverbruik met de terugdraaiende meter is 500 kWh.

Bij een gemiddeld zelfverbruik van 30 % gebruik je zelf 1 050 kWh van de opgewekte stroom. De overige 2 450 kWh wordt teruggeleverd aan het net. Je jaarlijkse afname van het net is dan 2 950 kWh (4 000 kWh jaarverbruik min 1 050 kWh zelfverbruik van de zonnepanelen).

Retroactieve investeringspremie voor zonnepaneeleigenaars

De Vlaamse regering kondigde vrij snel na het arrest een financiële compensatie aan voor de getroffen consumenten in de vorm van een eenmalige investeringspremie die een rendement van 5 % garandeert op een gemiddelde investering.

Deze retroactieve premie houdt met verschillende elementen rekening: het jaar van ingebruikname, het jaar dat de digitale meter wordt geplaatst, het vermogen van de installatie, alle overheidssteun die je in het verleden al kreeg (bv. groenestroomcertificaten), het voordeel van de terugdraaiende teller sinds de indienstname en het capaciteitstarief.

De compensatie wordt berekend volgens een vaste vergoeding per geïnstalleerd piekvermogen (in kWp) van de zonnepanelen en daalde jaar na jaar. In 2025 kunnen zo'n 240 000 eigenaars van zonnepanelen die tussen 2014 en 2020 geplaatst zijn nog steeds een premie aanvragen binnen de zes maanden na de plaatsing van de digitale meter.

Hoe vraag je deze retroactieve premie aan?

Belangrijke tips voor wie zonnepanelen en een nieuwe digitale meter heeft

Als je binnenkort een digitale meter krijgt, dan houd je best volgende zaken in de gaten:

• Ga op zoek naar een voordelige terugleververgoeding: sluit een terugleveringscontract af met je energieleverancier om een vergoeding te krijgen voor de stroom die je teruglevert aan het net.
• Krijg inzicht in je verbruik: een digitale meter biedt je de mogelijkheid om nauwkeurig inzicht te krijgen in je stroomverbruik en -productie. Dit kan je helpen om je energiefactuur te verlagen.
• Houd rekening met het capaciteitstarief: met een digitale meter betaal je een deeltje van je netkosten in functie van je werkelijke maandpiek.
• Verhoog je zelfverbruik: wanneer je een digitale meter hebt, wordt zelfverbruik meer dan ooit de gouden regel. Een gemiddeld gezin verbruikt zo’n 30 % van zijn opgewekte stroom meteen zelf. Door bepaalde toestellen zoveel mogelijk overdag te laten draaien, kun je je zelfverbruik verhogen.
• Vraag je retroactieve investeringspremie aan: als je tussen 2014 en 2020 zonnepanelen hebt geplaatst, kun je na de installatie van de digitale meter mogelijk aanspraak maken op een premie van gemiddeld € 1 500.

Met deze adviezen ben je maximaal voorbereid voor op de impact van de digitale meter op je energiefactuur.

Vind het meest voordelige energiecontract met een digitale meter

Bereken zelf wat de digitale meter voor jouw energiefactuur betekent met onze prijsvergelijker en ga na welk energiecontract voor jou het meest voordelige is.

Met een digitale meter hoef je overigens niet langer rekening te houden met het moment van je leverancierswissel, zoals dat wel aan te raden was bij de terugdraaiende teller.

Zorg er wel voor dat je na de plaatsing van de digitale meter wacht tot de eerstvolgende jaarafrekening alvorens te switchen. Zo vermijd je een eventueel opgebouwd zonne-overschot te verliezen.

ONTDEK ONZE VERGELIJKER